Zonder inzet redden studenten het niet op het hbo. Het onderwijs moet daarom veel werk maken van goede studievaardigheden. Jean-Marie Molina van Hogeschool Rotterdam deelt haar uitgesproken visie op studiesucces.
‘Harde liefde’. Op Hogeschool Rotterdam staat Jean-Marie Molina bekend om haar Tough Love Onderwijsmethodiek, die vrij te vertalen is in deze twee woorden. “Ik laat studenten hard werken, ik leer ze leren en ik geloof in hen.”
“Onderwijs is niet mijn passie, maar mijn lotsbestemming”, zegt ze over haar werk als hoofddocent studiesucces. “Ik heb ontdekt dat er geen enkele student is die ik niet kan onderwijzen. Dat komt omdat ik me steeds aanpas aan studenten: ik ontmoet ze waar ze zijn. Van nature willen studenten het beste uit zichzelf halen.”
Echte experts
Molina begeleidt langstudeerders bij het succesvol afronden van hun studie of studievertraging weg te werken. Ook adviseert ze directeuren en managers om het studiesucces van (eerstejaars)studenten te verhogen. Ze vindt het belangrijk om daarbij allereerst zich te presenteren als hoofddocent. “Mijn benadering is helemaal gericht op het onderwijs, want de docenten zijn namelijk onze echte experts.”
Dat is ook haar visie op studiesucces: een succesvolle student floreert in de juiste leeromgeving. En dat begint bij de docenten: die moeten volop de ruimte krijgen om scholieren en studenten te ‘leren leren’ in die goede omgeving. “Daar gaat het ook mis, want die ruimte krijgen ze vaak niet. Docenten hebben een veel te hoge werkdruk, een strak programma en zijn bezig om te overleven.”
Veilige omgeving
Toch is meer ruimte voor docenten cruciaal voor studiesucces. “We leren alleen in een veilige omgeving, als we ons gezien en gehoord voelen. Dat betekent dat studenten fouten mogen maken, de juiste feedback krijgen en de goede strategieën weten te volgen om verder te kunnen. Maar ze kunnen niet leren als ze nooit geleerd hebben hoe dat moet.”
Zou zij minister van onderwijs zijn, dan wist ze het wel: faciliteer docenten maximaal om kinderen en jongeren studievaardigheden bij te brengen. “Wij verwachten een hoge mate van zelfstandigheid bij studenten, terwijl ze dat nauwelijks geleerd hebben op school. Allereerst zou ik een paar miljoen investeren om een leerlijn in leren op te zetten, die al begint op de peuterspeelzaal.”
Stampen
Studenten beginnen in het hoger onderwijs met het idee dat ze met minimale inspanningen succesvol kunnen zijn. ”Twee dagen stampen en je haalt op de havo een 8”, zegt Molina.” Zo hebben ze als scholieren de ervaring opgedaan dat je je niet zo hoeft in te zetten. Ze overschatten zichzelf en hebben niet geleerd om op zichzelf te reflecteren.”
Als eerstejaars studenten komen ze met dezelfde houding op hun nieuwe opleiding. “Ze denken: zo moeilijk kan het niet zijn. Maar dan halen ze de eerste tentamens niet en doen ze de ene na de andere faalervaring op. Pas dan realiseren ze zich dat er iets misgaat.”
Haar oproep aan het voortgezet onderwijs: zorg ervoor dat dit beeld bij jongeren verandert. “Er is maar één weg naar studiesucces en dat is inzet tonen. Dat betekent in de praktijk keihard werken.”
Samensmelten
Hoe dient deze ‘touch love’ in de praktijk vorm te krijgen? “Het zou geweldig zijn als scholen vanaf havo 4 en vwo 5 met het hoger onderwijs samensmelten. Dan laten we alle scholieren vanaf dat moment meteen kennismaken met academische studievaardigheden. Ook lijkt het me slim om met andere toetsvormen te experimenteren.”
School hoeft zelf niet leuk te zijn, vindt Molina. Het komt namelijk helemaal goed als het leerproces wel plezierig is. “Ik zie leren als een natuurlijk proces. Als de inhoud van het onderwijs voor studenten relevant is en aansluit op de kennis die ze al hebben, verloopt dat proces op een natuurlijke manier. En het is dan nog leuk ook.”
Tips voor meer studiesucces: