Heldere checklists, waar docenten als scholieren mee uit de voeten kunnen. Biologie-docent Arjan Bijleveld van het DevelsteinCollege in Zwijndrecht is blij met de handvatten voor het profielwerkstuk.
De docentenhandleiding van het samenwerkingsverband vo-ho geeft docenten houvast om leerlingen per fase te begeleiden bij hun profielwerkstuk. Aan de hand hiervan heeft het DevelsteinCollege zijn eigen handleiding gemaakt. Kort en bondig, want de eigen handleiding is ook bedoeld voor leerlingen.
Goede onderzoeksvraag
Deze handvatten waren heel welkom op zijn school, vertelt Bijleveld. Scholieren vinden het bijvoorbeeld ingewikkeld om een onderzoeksvraag te formuleren. In de handleiding lezen ze nu terug wat daarvoor de benodigde stappen zijn. Ook zien ze direct aan welke eisen een goede onderzoeksvraag precies moet voldoen.
“Scholieren hebben weinig bagage en vinden het erg moeilijk om een onderwerp af te bakenen’, vertelt Bijleveld. “Ze denken: hoe omvangrijker het document, hoe hoger het cijfer. Daar moeten we nog veel meer in sturen. Zo’n checklist geeft houvast. Daarnaast werkt het goed om goede voorbeelden van profielwerkstukken te laten zien.”
Opstap naar vervolgonderwijs
Voor het DevelsteinCollege is het profielwerkstuk allereerst bedoeld als een opstap naar het hoger onderwijs, niet een afsluiting van het voortgezet onderwijs. De docenten willen hun scholieren bijbrengen hoe ze bijvoorbeeld goede bronnen opzoeken en kritisch zijn op getrokken conclusies. “Hopelijk komt dit de doorstroom naar het hoger onderwijs ten goede, want dan speelt goed onderzoek doen een steeds belangrijkere rol.”
Toch wisten Bijleveld en zijn collega’s niet goed wat het vervolgonderwijs eigenlijk van hen verwachtte. Wat moest het eindniveau zijn van een profielwerkstuk? Dienen scholieren statistiek verplicht toe te passen of niet?
De docentenhandleiding geeft hiervoor meer richting. “We hebben beter inzicht gekregen wat hbo en wo belangrijk vinden. Hiermee heeft de handleiding ons aan het denken gezet waar onze eigen prioriteiten precies liggen.”
Elkaar beoordelen
Via het samenwerkingsverband vo-ho heeft het DevelsteinCollege het idee opgepikt om de samenwerking tussen de leerlingen te laten beoordelen. In het hoger onderwijs wordt dat namelijk ook verlangd van studenten.
Toch is goed samenwerken voor scholieren meestal ingewikkeld, signaleert Bijleveld. “Als docenten worstelen we hiermee. Want dit zijn wel vaardigheden waar ze straks in het vervolgonderwijs iets aan hebben. Onze oud-leerlingen koppelen dit ook terug.”
Direct contact met ho
Hij ziet graag dat er meer directe contacten komen tussen het DevelsteinCollege en het regionale hbo en het wo, zowel studenten als docenten. Tot nu toe komt dat nog niet goed van de grond, signaleert hij. Door ‘corona’, maar ook omdat iedereen druk is.
“Jammer, want van dat directe contact leren onze leerlingen onwijs veel. Het onderwerp gaat dan veel meer leven. En dat contact is een prachtig opstapje naar het vervolgonderwijs.”
Tips van Arjan Bijleveld voor docenten in het voortgezet onderwijs:
De docentenhandleiding voor het profielwerkstuk is hier te vinden.
Tekst: Sigrid van Iersel